Month: Июль 2021
ՀԱՅԸ ՀԱՅԻ ԱՐՅՈՒՆԸ ՉԻ ԹԱՓԻ
Заметка Posted on
« Մեր բարյացակամ չեզոքության դեպքում իսկ, թրքությունը պիտ վարվեր մեզ հետ ճիշտ այն ձևով, ինչպես որ վարվեց »: Գարեգին Նժդեհ
Աստվածապիղծ հոգևոր հայերը ու կղերականները ամեն հնարք գործի էին դնում, ժողովրդին խավարի, տգիտության ու հնազանդության մեջ պահելու համար: «ՀԱՅԸ ՀԱՅԻ ԱՐՅՈՒՆԸ ՉԻ ԹԱՓԻ»:Այս տխմար կարգախոսը հենց նրանց ապուշությունն է: Իսկ ի՞նչ է նշանակում այս հիմարությունը: Ուրեմն կարելի է օտարի արյունը թափել, բայց սեփական ժողովրդի արյունը լափոխ իշխանինը՝ ո՛չ: Լավ, եթե այդպես է, ինչու՞ այդ դեպքում օտարների արյունը նույնպես չփորձեցիք թափել, քանի որ այդ կարգախոսը արդեն իմաստազրկված է եղել բոլոր ժամանակներոում, սակայն տգիտությունը մեր պարանոցին է փաթաթել այդ անասունների ասած էշությունը: Րաֆֆին ասում էր « Փնտրեք հայի սուրն այնտեղ, որտեղ հայի արյուն է թափվել »: Րաֆֆի
Կնշանակի օտարը ավելի լավ է մեզ ճանաչում, գիտի մեր կղերական անասունների կարգախոսը, ու իր սև գործը անելու համար, օգտագործում է մեր ներքին թշնամուն՝ այդ վայ հայերի ձեռքով է անում այն, ինչ պետք է աներ ինքը, ու գիտեն որ մենք ուղղորդվում ենք «ՀԱՅԸ ՀԱՅԻ ԱՐՅՈՒՆԸ ՉԻ ԹԱՓԻ » կարգախոսով: .«Ներքին թշնամին զինակիցն է ու եղբայրը արտաքին թշնամու »։Գարեգին Նժդեհ : Ինքներդ տեսեք, հիմա նույն պատկերն է , Ներքին թշնամին՝ այս դեպքում իշխանական ողջ էլիտան, վերից — վար, այդ թվում նաև հոգևորականությունն ու մտավորականությունը, որը խոշտանգում է ու սպանում ժողովրդին, արդարացնում է իր ոճիրները՝ փորձելով հաճոյանալ ռուսներին: Սարի Թաղի բախումների ժամանակ իզուր չէր ոստիկանը մեծ ոգևորությամբ ասում որ, « Ռուսնեը գալու են, որ Սասնա Ծռերին փրթեն »: « Չկան անտականք ազգեր, բայց հայ տականքը կմնա անմրցելի »։ Գարեգին Նժդեհ: Իսկ մենք մտածում ենք, թե Հայը հայի արյուն չի թափի, Նրանք մեզ սպանում են ու մենք « Ամո՜թ » գոռալուց ոչնչի ընդունակ չենք, Ու այդպես ամբողջ դարաշրջաններում, ասել ենք « Ամո՜թ » ու մնացել ենք օտարների լծի տակ: «Մեր պատմությունը լեցուն է դավաճանության փաստերով։ Պարսիկների, հույների, արաբների, սելջուկների կամ մոնղոլների բանակները մեզ նվաճելուց առաջնորդվել են միշտ հայի ղեկավարությամբ։ Հայերը միշտ կռվել են թշնամու հետ ուս-ուսի սեփական ժողովրդի դեմ »։ ՐԱՖՖԻԹոխմախի մհերների ու Շմայսներին օգտագործելով սեփական ժողովրդի դեմ, բռնակալները ժողովրդին հյուծեցին ու հալածեցին բոլոր դարերում, մեզ արգելեցին արյուն թափել, որովհետև իրենք կարող էին ժողովրդի արյունը թափել ու անպատիժ մնալ, իսկ ժողովուրդը իրավունք չուներ հակառակը անելու: Ժողովուրդը անգամ իրավունք չուներ արդարություն ու ազատություն պահանջել, որովհետև տերերը արգելեցին նրան զենք վերցնել ու պայքարել:
Դարեր են անցել, սակայն մեր ժողովրդը մնացել է նույն հոգևարքի մեջ, մի պահ Խորհրդային Հայաաստանում մեծացած և կրթություն ստացած սերունդը հասկացավ որ, իրենց պապերը սխալ են ապրել, տգիտությունը պապերին հնարավորություն չի տվել ազատության բերկրանքը զգալ: Այդ պատճառով էլ Արցախյան պատերազմը հաղթեցին՝ գիտակցելով, որ թշնամուն կարող են հաղթել իրենց գաղափարով ու կամքով:
Սակայն Հայաստանի անկախությունից հետո, Հայաստանի իշխանությունները ամեն ինչ արեցին ժողովրդւին վերադարձնելու միջնադարի խավարն ու տգիտությունը, սնահավատությունն ու վախը: Այդպես համատարած տգիտության մեջ փնթիները կարող էին ավելի հեշտ կառավարել ժողովրդին, ինչն էլ և արեցին: Խեղաթյուրելով մեր պատմությունը, հերոսներին ու ամեն ինչ գլխիվայր ներկայացրեցին եկող սերունդներին: Ու համատարած տգիտության արդյունքում ունենք այն, ինչ կա « Ամո՜թ Ոստիկանին » ահա այս բառը, որը կրկնեցինք բոլոր դարերում, «Սերժիկ Հեռացի՛ր» այս բառը նույնպես մնաց ժառանգություն անցյալ դարերից:Այնտեղ որտեղ ճնշում կա, կլինեն նաեւ վախկոտությունն, ամբարտավանությունն ու զազրախոսությունը։ Մարդը կարիք ունի ազատության, որպեսզի հասկանա ազատության օգտակարությունը »։ Րաֆֆի
Ու այդպես հավիտենական պայքարը ոչինչ չի ծնում, միայն ստրկամիտ ու հուսալքված սերունդ, որը համակերպվում է իր վիճակին, որը դառնում է համբակ, բառիս բուն իմաստով, որը և ինքնստինքյան մարմնավաճառից ոչնչով չի տարբերվում, նույնիսկ ավելի վատը: Մեր անցած դարերի պատմության նկարագիրը տեսնում ենք հիմա, որովհետև Պավլիկյան ու Թոնդրակյան շարժումները կոչեցին աղանդավորական, մինչդեռ նրանք պայքարում էին ազատ ապրելու համար, պայքարում էին մարդավայել ապրելու համար: Կանցնեն ժամանակներ ու կեղտարյուն պատմաբանները այս «Սասնա Ծռերի» ապստամբությունը կանվանեն ահաբեկչական, չնայած արդեն այդպես են կոչում, իսկ Ժողովրդի այս ցասումը կկոչեն աղանդավորական, մնում է որ հիմա աղվեսադրոշմ խարանեն ակտիվիստների ու բերման ենթարկվածների ճակատներին: Իսկ փնթի ու պոռնիկ մտավորականները սազները առած իրենց տիրոջը գովաբանելով փորձում են ավելի արտահայտիչ երևալ:(« Գիտակից ստրուկի և հանցագործի մեջ չկա տարբերություն »: Գարեգին Նժդեհ) Հենց այդ ներքին թշնամին այդ մտավորականն է, կուսակցականն ու հոգևորականը, քաղաքական գործիչը ու ոստիկանը, անգամ նրանց ծնող մայրերն են թշնամի, քանի որ իրենց արգանդից ծնված հրեշին կարող են միայն կանգնեցնել նրանք, սակայն նրանք չեն կանգնեցնում, ուրեմն համագործակցում են չարիքի հետ, չարիքը պետք է արմատախիլ արվի, անկախ թե նրա երակներում ինչ գույնի արյուն է հոսում, Գարեգին Նժդեհը իզուր չէր կտակել իմաստուն խոսքերը: «Մինչև որ չկարողանանք ներքին թշնամին սպանել, անկարելի է, որ արտաքին թշնամուց ազատվել կարողանանք.»։ Գարեգին Նժդեհ
Ուրեմն եկեք ձեռքազատվենք դարերի խորքից եկած այդ ստրկամտության բեռից, պայքարենք, որպեսզի մեր զավակների պարանոցին չլինի օտարի լուծը, որպեսզի մեր զավակները համբակ չդառնան: Աստված մարդուն ստեղծել է ազատ ու հպարտ, ովքեր Աստծո այս խոսքը առհամարում են ու ոտնատակ տալիս, կնշանակի չարիք են շրջապատի համար, դրանց պետք է այրել, այրել բառիս բուն իմաստով, կլինի ոստիկան, թե՛ պատգամավոր: Հիսուս Քրիստոսը ասում էր « Այն ծառը, որը պտուղ չի տալիս պետք է կտրվի ու կրակը նետվի,Քանզի ամեն մարդ կրակով պիտի աղվի եւ ամեն զոհ աղով պիտի աղվի »: ( Ավետարան ըստ Մարկոսի, )։ Կրակն է, որ պետք է մաքարզերծի նրանց մեղավոր հոգիները: Ամեն միջոց արդարացի է, քանզի նրանք ամեն միջոց օգտագործում են ժողովրդին ոչնչացնելու համար: Հարկավոր է հիշել, որ «Ինքնուրոյնութիւնից զուրկ ժողովուրդները չեն կարող պետութիւն ստեղծել»: Գարեգին Նժդեհ
Գեհենի Առաքել 29/07/2016
ՀԱՅԻ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՒ ԼՈՒԱՎՈՐ ՄԱՐԴԻԿ
ՆԺԴԵՀԻ ՑԱՎՈՎ ՏԱՌԱՊՈՂՆԵՐԸ
Заметка Posted on Updated on
«Ժողովուրդները յաճախ տառապում են հոգե-զգացական կուրութեամբ»: Գարեգին Նժդեհ
Նժդեհ Հայ ժողովրդի անառողջ հոգեվիճակի մասին բազմիցս է գրել, ուղղակի ավելորդ չէ լինի մեկ անգամ ևս հիշեցնել այդ մասին։ «Քոսոտ երկրի» մասին բազմիցս գրվել ու պարզաբանվել է, հիմա պետք է խոսեմ Գարեգին Նժդեհի, նրա գաղափարների, փիլիսոփայության, ինչու չէ, նրա դեմ սկսված արշավանքի ու ապերախտության մասին։ Հիշու՞մ եք՝ բազմիցս հիշեցրել եմ, որ հայ ժողովուրդը արժանի չէ լավ ապրելու այս արևի տակ, դրանք իմ խոսքերը չեն, ես ուղղակի արձանագրել եմ մեր դասականների ու մեծերի խոսքերը։ Հիշեցնեմ իմ նախորդ տարիներին ասված միտքը․ «Այն ժողովուրդը, որը չի գնահատում իր հերոսներին, անգամ նահատակներին, լինելու է դատապարտված հավիտյանս հավիտենից»։ ԳՀ © ԱՌ 2014 Հիմա խոսենք Գարեգին Նժդեհի կերպարի դեմ իրականացվող արշավանքից, որը սկսվել է ո՛չ միայն Ռուսաստանում, այլև Հայաստանում ու Արցախում։ Պատահական չէր «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր՝ ԿԳՄՍ փոխնախարար գարշահոտ Ժաննա Անդրեասյանի խոսքը, որում նա հիշատակում է, որ Գարեգին Նժդեհը եղել է Ֆաշիստ։ Հիշեցնեմ, որ այդ փնթի տիկինոջ ամուսինը ճարպագունդ՝ Պետրոս Ղազարյանն է, ինչպես ասում են՝ «շանը՝ շան կողքին կապեցիր, կամ հաչալ կսովորի, կամ կծել»։ Ծառուկյանանիկոլական որբերից ավելին սպասել չէր կարելի։ Ինչպես գիտենք, Պետրոս Ղազարյանի կնքահայրը եղել է Դոդի Գագոն էր, իսկ Նիկոլինը՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը։ Մի խոսքով, ինչպես կասեր ինքը՝ Գարեգին Նժդեհը, «Չկան անտականք ազգեր, բայց հայ տականքը կմնա անմրցելի»: Սակայն ավելի վտանգավոր են այդ ամենը անտարբեր Թամաշա անող հայերը, ավելի ճիշտ՝ թուրքանման հայերը։ Սկսենք «մտավորական ու նժդեհագետ» Գագիկ Գինոսյանով ու վերջացնենք հայագետ պատմաբաններով ու քաղաքական աղբակույտով։ Ռուսաստանում Գարեգին Նժդեհի հանդեպ սկսված հիստերիան նույնպես անհասկանալի է, Ռուսաստանի պետական ու քաղաքական գործիչներն են անգամ հոգևարքի մեջ ընկնում, երբ լսում են Գարեգին Նժդեհի անունը՝ երբեք առիթը բաց չթողնելով նրան համեմատել Հիտլերի հետ։ Չնայած պետք է ասեմ, որ Գարեգին Նժդեհը այդքան վնաս չի տվել ռուսներին, որքան Ռուսական կայսրության ցանկացած սպա կամ գեներալ Պյոտր Նիկոլաևիչ Վրանգելից սկսած՝ վերջացրած Նիլոլայ-1-ով, Ստալինով, Լենինով ու Գորբաչովով։ Ինքներդ դատեք, եթե ցարական Ռուսատանի գեներալներն ու սպաները հիմա հանդիսանում են Ռուսաստանի հպարտության ու հաղթանակների խորհրդանիշը, ապա ինչու՞ պետք է Գարեգին Նժդեհը դառնա թիրախ ռուսների համար, եթե միայն ստալինյան մամլիչ մեքենայի զոհ դարձան 13 միլիոնից ավելի խորհրդային քաղաքացիներ, այդ թվում նաև մտավորականությունը։ Ապա ինչու՞ Գարեգին Նժդեհի գաղափարախոսությունն ու փիլիսոփայական միտքը ճիշտ չի ընկալվում ռուսների կողմից։ Գուցե հարցնենք Ալեքսանդր Սոլժենիցին, որը դարձավ Ռուսական պետության ազատության խորհրդանիշը։ Մեր հայ պատմաբաններն ու Ռուսաստանում բնակվող հայ քաղաքական գործիչները այնքան ողորմելի գտնվեցին, որ չկարողացան ըստ արժանվույնս պահել իրենց ճշմարտությունն ու ազգային հերոսի հիշատակը։ Պատահական չէր, որ Նիկոլի ոհմակի այս ոտնձգություններից պետք է ոգևորվեին ո՛չ միայն ռուսները, այլև ադրբեջանցիներն ու թուրքերը։ Թուրքիայիում մինչև հիմա գնահատվում ու հերոսացվում են Հայոց ցեղասպանություն գործած թուրք պարագլուխները, նրանց գնահատում են հպարտությամբ ու գովասանքով հիշում, նույնը անում են Ադրբեջանում՝ հերոսացնելով Սումգայիթի ու Բաքվի ջարդերը կազմակերպած հրոսակներին։ Ինչպես տեսնում ենք, ռուսները նույնպես գնահատում են իրենց հերոսներին, անկախ նրանցից՝ նրանք սպիսակ գվարդիականներ էին, թե բոլշևիկներ։ Նրանք արժևորում են իրենց պատմությունը՝ անկախ նրանից թե ցավալիկամ արյունալի, նրանք գնահատում են անգամ ողբերգական պարտություններն, հիշում են իրենց փառահեղ հաղթանակները. եղածը ոչնչով չես փոխի, սակայն դրանց ճշմարտացի գնահատականը կարող է շատ բան փոխել։ Փոխարենը մենք՝ հայերս, ջանասիրաբար ոտնատակ ենք տալիս մեր պատմությունը, ազգային արժեքները, ինքներս մեզ, և ամենակարևորը՝ մեր հերոսներին։ Մենք եզակի ազգերից ենք, որ սեփական տականքին կախաղան բարձրացնելու փոխարեն հերոսացնում ենք, դարձնում ազգային հերոս։ Անգամ գարշահոտ ոջլոտ փնթի ազգադավին դարեցինք հաղթանակի խորհրդանիշ։ Պատկերացնու՞մ եք, դասալիք ու մոլագարին ազգային փրկիչ։ Սա է մեր ազգային որակական չափանիշը։ Երբ նիկոլի, դոդի գագոյի, սերժիկի ու վազգենի նման տականքներին են ազգը հերոսացնում, հասկանում ես Հովհաննես Թումանյանի խոսքերի ճշմարտացիությունը․ «…ներսից ենք փչացած»։ Պատմությունն ու ժամանակը ամեն ինչ դնում են իր տեղը, ստի ու կեղծիքի թագավորությունը վաղ թե ուշ տապալվում է ու կործանվում, ոչ մի ոճիր չի մնում անպատիժ, սակայն հարցը այն է՝ արդյոք ի զորու ենք ընդունել ճշմարտության օրենքը, թե պետք է կեղծ հերոսների ֆոնին խաբենք ինքներս մեզ։ Այն ազգը, որ չգիտի հերոսի ու ազգադավի տարբերությունը, դառնալու է սեփական գերեզմանափորը։
Գեհենի Առաքել 24․07․2021
A Letter To The Azerbaijani People
Заметка Posted on
This letter is directed not only Azerbaijani people but also to the soldiers, officers and why not to Ilham Aliyev. We Armenians have a wise saying ‘’Կուժ քեզ ասեմ, կուլա դու լսիր’’. I tell another person but my words are directed to you. So I can say that it refers to us too. I must confess that Azerbaijan’s victory in this war was a real victory, but as a military psychologist I would advise Azerbaijan not to be inspired so much and draw conclusions. Don’t think that Armenians have only Pashinyan, Vazgen Sargsyan, Levon, Serzh, Kocharyan. They are real national traitors.
Remember that my nation has given birth to Montes, Tatuls, Bekors and this process is going on. In the 90’s they did not accept all the ill- law actions, brutality from the side of Azerbaijan. They refuse to live as a victims or slaves. Your grandparents and parents have seen their strength and power. It took you 30 years to rearm and restore your power. You got this victory not so easily as many of you think. I would like to say the most important thing is not my letter but your history from which only 30 years have passed. Don’t forget that massacre in Sumgayit and Baku become the reason for our demigod to wake up and to take weapons to keep his honour and honesty. I want to remind you once more that you needed 30 years to correct the situation, but I’m sure that Azerbaijan officers saw the strong will and power of Armenian soldiers in this war and they became sure of it. They saw their heroism and braveness. 44 days were enough to understand these heroes were able to fight even against rockets coming down from the sky. So don’t be inspired by this victory as you need to keep it. As they say ”It’s easy to win but there’s difficult to keep the victory’’.
Remember, that earth will become curse like in the 90’s and it can become a real hell for the Azerbaijani soldiers and Artsakh will really become a ”black garden” a ” hell garden” not only for you but for your brothers Turks too. Remember the defeats in the 90’s and your mistakes. Look at the graves of thousands of victims and make conclusions, look at your mothers who have lost their sons and think, is it right to dig the hive of wild bees?. The desire of victory can make blind only illiterate and coward person. A winning soldier must keep proud and honourable. You have confessed that Nikol Pashinyan has given this victory to you and now we’re sure of it. But don’t forget that Pashinyan and Sargsyan appear and disappear but the mark left by them remains forever. It’s very deep and never becomes a scar and it means sooner or later the counterattack will be, because we Armenians learned it from the history. At that time neither Russian peacekeepers nor your brothers from Turkey can save you. The great states of the world saw that even your bairaktaris could not break the soul of Armenian soldiers. Be afraid of our revenge. Be afraid that soon the mountains of Artsakh will again become graves for your soldiers. The roads and canyons in Artsakh will bring death to those who try enter there. Know your measure and respect my advice. Today you keep many Armenian military captors but don’t forget that my nation is able to fight, to victor and never forget about their wrath and revenge of a wounded man. Brutality is only for the cowards and also remember we can’t be enemies forever, we can’t fight against each other. ”Wise nations build peace, ignorant nations sow enmity”. Today’s chaos on borders can be disaster based on immorality .
I hope that my letter will be translated not only Azerbaijani but also in Turkish too. The time shows that individuals can turn the wheel of history. Ilham Aliyev needed 30 years to turn the wheel of history in his wanted direction in order to not repeat the mistakes of his previous leaders. As they say ”As you sow so shall you reap’’. Today you spread fear, hatred, hostility, tomorrow will gather your crops wars, death and hell. Maybe this time they will understand that the Armenians of Artsakh are ready to protect their motherland and sacred places. You must respect others in spite of their religion and nationality. This respect does not exist in this case wait for greater disaster, it will be guerrilla warfare.
I wish laugh, peace and cloudless sky. Both victory and defeat depend on us. Let’s respect each other for the future generation.
With respect, Military psychologist Geheni Arakel.
03-01-2021 Artsakh. Stepanakert
Գեհենի Առաքել 